طراحی نمای ساختمان از جایگاه ویژهای برخوردار است؛ زیرا نمای ساختمان اولین عامل ارتباطدهنده و جذبکننده افراد با ساختمان است. گاهی شنیده میشود که نمای ساختمان، معرف نوع و کیفیت ساختمان هست. بر همین اساس در حین طراحی نما باید به نمای روز و شب یک ساختمان توجه کرد.
نورپردازی یک ساختمان در شب، مسئله بسیار حساستری از طراحی نما است. نورپردازی اصولی میتواند یک ساختمان معمولی را به یک جاذبه توریستی در شب تبدیل کند. درحالیکه نورپردازی غیراصولی، یک ساختمان بسیار زیبا را به یک منظره ترسناک در شب تبدیل میکند.
انواع نورپردازی :
عموما نورپردازی ساختمان به دو بخش نورپردازی بخشهای بیرونی و نورپردازی داخلی تقسیم می شود:
نورپردازی بخشهای بیرونی بنا
این بخش شامل نورپردازی نما و همچنین نورپردازی محوطه می باشد.
الف -نورپردازی نما :
در نورپردازی نما چندین نکته حائز اهمیت است برای مثال تاکید بر خطوط عمودی و یا افقی بنا توسط نور، انتخاب رنگ نور متناسب بارنگ نما، عدم مزاحمت نورپردازی برای داخل ساختمان، در نظر گرفتن طول برد نور و تقویت آن در محل های مورد نظر، پنهان کردن منبع نور به گونه ای که فقط خود نور دیده شود و نه منبع آن، در نورپردازی نما عموما از وال واشر ها و نور افکنها استفاده میشود و باید دقت داشت که چراغهای بابالا برای این منظور در نظر گرفته شوند تا در برابر عوامل محیطی مقاوم باشند .
روش های مختلف نورپردازی نما ساختمان :
۱- نور پردازی خشن :
از این نورپردازی برای نشان دادن بافت های کوچک و سطوح و عناصر معماری در نمای ساختمان ها به کار برده می شود در واقع با استفاده از این روش نمی توان سطح گسترده ای از بنا را نشان داد زیرا وسایل و ابزار های نور پردازی بر روی همان قسمت ها و سازه هایی که قرار است بیشتر مورد توجه و دید قرار بگیرند نصب می گردد.
۲-نور پردازی یک دست :
نورپردازی یک دست و نرم، معمولا از یک نقطه در مجاورت نمای ساختمان انجام می شود، که توسط آن می توان نمای ساختمان را بصورتی یک نواخت و در سطح وسیعی روشن کرد
۳-نورپردازی از داخلو خارج :
در این روش که بسیار هم ظاهر ساختمان را چشمگیر و جذاب می کند از پنجر ها و عناصری که بر روی نمای خارجی قرار گرفته اند کمک می گیرند. مثلا به لبه های خطوط به کار رفته در نمای خارجی ساختمان با استفاده از فیبرهای نوری و همینطور لامپ های نئونی جلوه می بخشند تا طول و حجم ساختمان بیشتر به چشم بیاید.
برای یک نورپردازی مناسب نما نکات اصولی ذیل توجه فرمایید :
۱- در نورپردازی نما، دقت در انتخاب رنگ نور و شدت آن است. هرچند که انتخاب رنگ باشد آن مسئله کاملاً تخصصی است و باید توسط طراحان انجام شود اما سعی داریم آن را به بیانی ساده ارائه کنیم. درواقع رنگ و شدت نور باید چشمنواز باشد و با چشم انسان هماهنگی داشته باشد. نورپردازی نما نباید برای انسان آزاردهنده باشد که از نگاه کردن به بنا خودداری کند.
۲- نورپردازی نما باید بهگونهای باشد که به داخل ساختمان ورود نداشته باشد زیرا باعث رنجش ساکنین ساختمان میشود.
۳-منبع نورپردازی نما در ساختمان، جز در موارد خاص باید پنهان باشد و محل قرارگیری آن برای عموم قابلتشخیص نباشد.
۴-نورپردازی نما باید هدفمند باشد و باعث زیبایی هر چه بیشتر نما در شب شود.
۵-توجه به هماهنگی رنگ نورها با رنگ متریالهای نما اهمیت ویژهای دارد.
۶-نورپردازی نما در ساختمان برای برجسته کردن عناصر نما است. به همین دلیل در حین طراحی باید توجه کرد که کدام جنبه معماری ساختمان مورد تأکید قرار میگیرد.
۷-برجسته کردن عناصر موجود در نما، یکی از اصلی ترین اهداف نورپردازی نما در ساختمان است به همین دلیل شناخت و ارزیابی عناصر مهم نما اهمیت ویژه ای دارد. برای مثال در صورت وجود عناصری همچون پیش آمدگی هایی شبیه ایوان ها، ستونها و قوس های متناوب ضرورت طراحی نورپردازی نما را دو چندان میکند. گاهی برای شاخص کردن عناصری مانند برج ها، مناره ها و همچنین تاکید برطول دیوار، نورپردازی نما به شدت توصیه می شود.
۸-سازگار بودن نورپردازی نما در ساختمان با محیط اطراف و همسایگی ها باید مورد توجه قرار گیرد. زیر نورپردازی نما در ساختمان باید با ساختمان های مجاور متناسب باشد.
ب-نورپردازی محوطه
نورپردازی محوطه چندین خواسته را همزمان پاسخ میدهد، ایجاد حس امنیت و تسلط به محیط، تامین روشنایی فضا و همچنین افزایش زیبای محوطه و لند اسکیپ. در نورپردازی محوطه اغلب از چراغهای دفنی، چراغهای پارکی و چراغ های دیواری استفاده میشود. نورپردازی باید به گونه ای صورت گیرد که حس حرکت را در راهروها و پیاده رو ها و حس سکون را در فضاهای مکث به وجود آورد.
ج-نوپردازی داخلی
نورپردازی داخلی بنا هم باید روشنایی را به میزان کافی تامین کند و هم روح زیبایی را در کالبد بنا بدمد، هماهنگی میان چراغ ها و دکوراسیون داخلی، نورپردازی مناسب ویدها، استفاده از روشنایی غیرمستقیم و نورمخفی و تاکید بر عناصر اصلی دیزاین از نکات مهم نورپردازی داخلی است.