سیستم اعلام و اطفاء حریق

سیستم اطفاء حریق به مجموعه اقداماتی که با استفاده از تجهیزات خاموش کننده آتش برای خاموش کردن آتش انجام می شود گفته می شود. با توجه به قوانین مقررات  ملی  ساختمان، داشتن سیستم اطفاء حریق ساختمان برای ساختمان های مسکونی و تجاری به یک قانون تبدیل گشته استاجرا سیستم اطفاء حریق به دو دسته از نظر تعداد طبقات تقسیم گرددیده :.

الف-ساختمان ۱تا ۵ طبقه  

ب-ساختمان های ۶ طبقه به بالا

الف –سیستم اطفاء حریق ساختمان های مسکونی یک تا پنج سقف :

ساختمانها و یا مجتمع های مسکونی تا چهار طبقه بالای پیلوت همکف تا زیربنای کل ۱۰۰۰ مترمربع، در این گروه قرار می گیرند

تأسیسات و سیستم های حفاظت و ایمنی در برابر حریق این گروه از ساختمانها به شرح زیرمی باشند :

۱-داخل هر یک از واحدها :

نصب یک عدد کپسول ۴ کیلوگرمی دی اکسیدکربن یا یک عدد کپسول ۴ کیلوگرمی پودر خشک الزامی است

۲-زیرزمینها : 

در این گروه از ساختمان ها چنانچه در زیر پیلوت، همکف، زیرزمین با کاربری پارکینگ احداث گردد، اجرای سیستم اطفا حریق اتوماتیک نوع اسپرینکلر بارنده خودکار مطابق با استانداردهای مربوطه و حداقل یک عدد کپسول ۶ کیلوگرمی پودری خشک الزامی است

برای آماده بکار بودن و امکان استفاده از سیستم اطفاء حریق توسط ساکنان، آموزش چگونگی استفاده از وسایل و نگهداری آنها و همچنین کپسولهای اطفا حریق می باید همواره در دستور کار مدیران این گروه از ساختمانها باشد.

ب- سیستم اطفاء حریق ساختمانهای عمومی تا ۶ سقف با زیر بنای بیش از ۱۰۰۰ مترمربع :

کلیه ساختمانهای عمومی کمتر از پنج طبقه بالای پیلوت با زیربنای بیش از هزار مترمربع تیپ با خطر کم در طبقه بندی آتش سوزی، نظیر سینماها، تئاترها، مراکز همایش، فروشگاههای بزرگ و بیمارستانها از جمله این ساختمانها میباشند.

الزامات بناها در اجراء سیستم اطفاء حریق :

کلیه بناهای مسکونی با زیربنای بیش از ۱۰۰۰ مترمربع یا پنج سقف با احتساب یا بدون احتساب زیرزمین و بیشتر ملزم به اجراء سیستم اطفاء حریق اتومات می باشند.

کلیه بناها با کاربری های آموزشی، اداری، تجاری، خدمات عمومی، خدمات درمانی، بیمارستانی و مراکز تجمعی مانند، مساجد، سینماها، آمفی تاترها، رستوران ها، کتابخانه ها و نظایر آن ملتزم به اجراء سیستم اعلام حریق اتومات می باشند.

در بناها و ساختمانهای با بیش از ۵۰۰۰ مترمربع زیربنا و یا ده سقف و بیشتر، باید سیستم اطفاء حریق آدرس پذیر نصب شود.

در ساختمانها و بناهایی که اجرای سیستم اطفاء حریق اتومات اجباری است کلیه فضاها به استثناء سرویس بهداشتی حمام، دستشویی و فضاهای کوچکتر از یک مترمربع باید تحت پوشش آشکارسازها و سیستم اطفاء حریق اتومات قرار گیرد .

بطور کلی سیستم اطفاء حریق اتوماتیک را می توان به پنج دسته زیر تقسیم کرد: 

۱-سیستم اطفاء حریق اتوماتیک آبی

۲-سیستم اطفاء حریق اتوماتیک گازی

۳-سیستم اطفاء حریق اتوماتیک پودری (آیروسل)

۴-سیستم اطفاء حریق اتوماتیک فوم

۵-سیستم اطفاء حریق اتوماتیک مه یا پودر آب

۶-سیستم اطفاء حریق اتوماتیک

۱-سیستم اطفاء حریق اتوماتیک آبی:

اجزا اصلی تشکیل دهنده  این سیستم عبارتند از :

۱-مخزن یا استخر نگهداری آب

۲-پمپ های آتش نشانی

۳-شیرهای کنترلی 

۴-اسپرینکلر یا اسپری آب

کاربرد : از این سیستم اطفاء حریق در کلاس a , b , c و جهت خنک سازی کلاس هایواستفاده می شود. برخی از کاربردهای آن عبارتند از ساختمان های اداری- مسکونی - تجاری، هتل ها، موزه ها، پارکینگ ها، ترانس های برق، تانک ها و مخازن نگهداری سوخت و مواد شیمیایی، کشتی ها، بنادر، انبارها.

۲-سیستم اطفاء حریق اتوماتیک گازی:

سیستم اطفاء حریق گازى نقش مهمى در مفهوم اطفاى حریق دارند؛ به ویژه در مواردى که سایر اطفاء کننده ها (به عنوان مثال سیستم هاى آبى) قادر به این کار نیستند. بطور کلی هر سیستم اطفاء حریق گازی از قسمتهای زیر تشکیل شده است:  

۱-سیلندرهای نگهداری گاز همراه با شیر های محرک

۲-سیلندرهای پایلوت

۳- شلنگ های تخلیه گاز، شلنگ های محرک سیلندرها

۴-شیرهای برقی 

۵-نازل های تخلیه گاز

کاربرد : معمولاً از این نوع سیستم اطفاء حریق کلاس های a واستفاده می شود. برخی از کاربردهای آن عبارتند از تابلو های برق، تابلو های کنترل، تابلو های مخابراتی، سرورهای کامپیوتری، موتورهای برق، اتاق های، اتاق های کنترل، 

۳-سیستم اطفاء حریق اتوماتیک پودری (آیروسل)

هر سیلندر آیروسل از ذرات بسیار ریز ترکیبات پتاسیم تشکیل می شود و بصورت حرارتی یا الکتریکی تحریک می شود. پس از تحریک، این ذرات از سیلندر خارج شده و با مخلوطی از گازها (اغلب، یا بخار آب) تشکیل ماده اطفاء کننده را می دهند. ترکیبات پتاسیم جهت یونیزاسیون نیاز به کمترین انرژی را داشته و این انرژی از خود حریق جذب می گردد. سپس یون های پتاسیم با یون های بوجود آمده از حریق ترکیب شده و بدون کاهش اکسیژن، واکنش های زنجیره ای حریق متوقف می گردد.

مزایا سیستم اطفاء حریق پودری :

۱-کم وزن و کم حجم است.

۲-بدون پیچیدگی نصب می‌شود و راه اندازی مجدد  آن سریع است.

۳-غیر سمی است.

۴-اقتصادی و مقرون به صرفه است.

۵-سه برابر موثر تر از گاز هالون است.

۶-دوست دار محیط زیست است.

۷-نیازی به لوله کشی (برتری نسبت به واتر میست) ندارد.

کاربرد: برخی از کاربردهای آن عبارتند از تابلو های برق، تابلو های کنترل، تابلو های مخابراتی، سرورهای کامپیوتری، موتورهای برق، اتاق های، اتاق های کنترل، اتاق های، انبارهای مواد شیمیایی، دیزل ژنراتورها، پمپ ها.

۴-سیستم اطفاء حریق اتوماتیک فوم :

این سیستم موثرترین روش جهت اطفاء حریق می باشد همچنین در کلاسنیز قابل استفاده می باشد. قسمت های اصلی این سیستم عبارتند از  : 

۱-مخزن نگهداری فوم

۲-دستگاه ترکیب کننده آب و فوم 

۳-نازل

کاربرد: انبارهای مواد شیمیایی، مخازن مواد نفتی و شیمیایی، آشیانه های هواپیما و هلیکوپتر، تاسیسات نفتی

 ۵-سیستم اطفاء حریق اتوماتیک مه یا پودر آب :

اساس کار سیستم همانگونه که از نامش مشخص می باشد بر اساس تولید غبار آب (مانند مه) می باشد که به صورت تولید ذرات ریز آب در محیط تحت حفاظت عمل می کند. قطر این ذرات بین ۳۰۰ تا ۱۰۰۰ میکرون می باشد و باعث می شود هدایت الکتریکی آب ازبین برود. در واقع این سیستم همانند سیستم اطفاء آبی، خاصیت خنک کنندگی و همانند سیستم اطفاء حریق گازی، مانع از رسیدن اکسیژن به حریق می شودقسمتهای اصلی این سیستم عبارتند از :

۱- سیلندرهای آب همراه با شیر های محرک

۲- سیلندرهای پرفشار گاز (نیتروژن یا هوا) همراه با شیر های محرک

۳-شلنگ های تخلیه گاز، شلنگ های محرک سیلندرها

۴- شیرهای برقی 

۵- نازل

درصورتی که مساحت تحت حفاظت زیاد باشد، بجای سیلندرهای آب و گاز از مخزن، پمپ و تجهیزات وابسته استفاده می شود

کاربرد: توربین ها، پمپ ها، تاسیسات نفتی، کانال های کابل، موتورخانه ها

سیستم اطفاء حریق اتوماتیک ورتکس :

 سیستم اطفاء حریق ورتکسیک سیستم هایبریدی آب به همراه نیتروژن است. 

مزایای استفاده از این سیستم

۱-سازگار بودن با محیط زیست‌

۲-بی‌خطر بودن برای انسان‌

۳-سرکوب آتش بطور کامل و با حداقل خیس کردن محیط

۴-عدم نیاز به یکپارچگی محیط

کاربرد: توربین ها، پمپ ها، تاسیسات نفتی، کانال های کابل، موتورخانه ها