فن کوئل عبارت است از یک یا چند ردیف کویل مسی و دارای پره آلومینیومی یا مسی که در زیر یا پشت آن یک فن قرار دارد. با استفاده از عبور هوا از میان کویل مسی حاوی آب سرد در تابستان )چیلر) و حاوی آّبگرم در زمستان (بویلر) قادر به تامین هوای خنک و هوای گرم در فصول مختلف سال بطور کلی فن کوئل دارای قسمت های اصلی فن (همراه با موتور) , کویل و بدنه است.
همچنین اگر از فن کویل برای سرمایش در تابستان نیز استفاده میشود، برای تخلیه ی آب ناش از تقطیر بخار آب موجود در هوا بروی کویل از یک لوله تخلیه از جنس گالوانیزه استفاده میشود.
فن کویل ها دارای انواع مختلفی مانند فن کوئل زمینی , فن کویل روبروزن, فن کویل بالازن , فن کویل توکار, فن کویل سقفی, فن کویل کاستی, کویل کاستی چهار طرفه , کویل دیواری (مانند پنل اسپلیت), کویل کانالی و... می باشند. علاوه بر ظرفیت و هوادهی , ابعاد,جنس بدنه,جنس فن, قیمت مورد نظر از عوامل تعیین کننده در انتخاب می باشد.
فن کوئل، دستگاهی است که از طریق پرتاب باد بوسیله بلور و عبور آن از کوئل آبگرم و آب سرد سرمایش و گرمایش محیط را تامین می کند. مدار لوله کشی جهت انتقال آب سرد و گرم می باشد که آب سرد در این سیستم از یک دستگاه مرکزی (چیلر) تامین شده و آب گرم میتواند از موتور خانه مرکزی و یا دستگاه های مستقل مانند پکیج گرمایشی تامین شود. برخی مدلها جهت تامین هوای مکش از سیستم هواساز مرکزی استفاده می کند. فن کوئل ها در انواع زمینی دیواری و سقفی می باشند. فاکتور دیگر در خرید فن کوئل ها علاوه بر شکل ظاهری ظرفیت برودتی، حرارتی و میزان هوادهی آنها می باشد. فن کوئل ها از طریق ترموستات دمای اتاق را تنظیم می کنند.
فن کوئل های زمینی در ظرفیت های ۲۰۰ الی ۱۰۰۰ فوت مکعب در دقیقه بوده و هوا را بصورت بالا زن یا روبرو زن منتشر میسازند. فن کویل ها در دو نوع دو لوله و چهار لوله هستند. فن کویل های دو لوله دارای یک لوله رفت و یک لوله برگشت هستند. فن کویل های چهار لوله، دارای دو لوله برای آمدن آب به کویل ها و دو لوله برای برگشت آب هستند. کویل های چهار لوله می توانند همزمان آب سرد و گرم را وارد کویل های خود کنند.
ویژگی ها :
سرمایش و گرمایش یکنواخت و مطبوع
فیلترهای تصفیه هوا قابل شستشو
هزینه نگهداری پایین تر نسبت به سیستم های با کارکرد گازی
قابلیت نصب ترموستات جهت کنترل و برنامه ریزی دستگاه
فن کویل ها در دو نوع دو لوله و چهار لوله هستند. فن کویل های دو لوله دارای یک لوله رفت و یک لوله برگشت هستند. فن کویل های چهار لوله، دارای دو لوله برای آمدن آب به کویل ها و دو لوله برای برگشت آب هستند. فن کویل های چهار لوله می توانند همزمان آب سرد و گرم را وارد کویل های خود کنند. با این نوع فن کویل ها می توان بخشی از یک محیط را سرد و بخش دیگری را گرم کرد. در حالی که فن کویل های دو لوله در یک زمان تنها می توانند برای سرمایش یا گرمایش مورد استفاده قرار گیرند. علاوه بر این به خاطر آنکه سیستم لوله کشی آب سرد و گرم در یک ساختمان متفاوت است، تنها برای گرمایش یا سرمایش مورد استفاده قرار می گیرند.
یک کویل از اجزای زیر تشکیل شدهاست:
۱-فن
۲-کویلهای گرمایش و سرمایش
۳-فیلتر هوای قابل تعویض یا قابل شستشو
۴-شیر فلکه
۵-شیرهواگیری
کاربرد فن کویل :
بهترین کاربرد این سیستم مربوط به مواردی است که بخواهیم درجه حرارت هر فضا بطور جداگانه کنترل شود. همچنین با استفاده از سیستم کویل از انتقال الودگی بین اتاقها جلوگیری خواهد شد. کاربردهای مناسب این سیستم عبارتند از: هتلها و متلها و ساختمانهای اپارتمانی و ساختمانهای اداری. اگر چه در تعدادی از ساختمانهای بیمارستانها نیز از سیستم فن کویل استفاده میشود ولی این موضوع چندان مناسب نبست زیرا بازده فیلتر هوای فن ها کم است و نگهداری و تمیز کردن انها نیز مشکل خواهد بود.
انواع فن کویل :
این سیستم همانطور که از نامش پیداست، از یک فن و یک کویل تشکیل شده است. کویل معمولاً از لوله های مسی با پره های آلومینیومی ساخته شده است فنکویلها را می توان به لحاظ محل نصب، روکار یا توکار بودن، و از لحاظ سرمایش و گرمایش تقسیم بندی کرد.
ظرفیت این فن کویلها ۲۰۰ الی ۱۰۰۰ فوت مکعب در دقیقه بوده و هوا را بصورت بالا زن یا روبرو زن منتشر میسازند.
در ظرفیتهای ۶۰۰ الی ۲۰۰۰ فوت مکعب در دقیقه ساخته میشوند و به سه طرح زیر میباشد:
۱-کانالی سقفی توکار
۲-کانالی سقفی روکار
۳-کانالی دیواری روکار ایستاده