میلگرد به فولادی که برای جبران مقاومت کششی پایین بتن در سازه های بتنی به کار میرود، می گویند و به شکل سیم می باشند. مهمترین مشخصه های میلگرد عبارتند از : شکل ظاهری، سطح مقطع، مقاومت حد جاری شدن و گسیختگی، شکل پذیری و جوش پذیری می باشد.
عموما برای تقویت بتن و سازه‌های سنگی در تحمل نیروهای کششی، از میله‌های فولادی استفاده می‌شود. بتن به صورت ذاتی برای تحمل نیروهای فشاری مقاومت نشان می دهد، اما نیروهای کششی می‌توانند باعث شکستن ونابودی آن بشوند. میلگردها یا آرماتور به عنوان یک عامل تقویت‌کننده‌ی بتن از استفاده می‌شوند، هرچند انواع مسطحی از میله‌های تقویتی هم وجود دارند که بیشتر برای تقویت سطوح افقی بتنی از جمله مسیر بزرگراه‌ها و اجزای پل‌ها به کار برده می‌شوند.
آجدار کردن میلگرد به منظور چسبندگی بهتر میان بتن و فولاد تقویتی صورت می‌گیرد. طرح آج روی میلگرد مشخصات معینی ندارد، اما فضای میان برآمدگی‌ها و ارتفاع آج‌ها باید مطابق استانداردهای مربوط باشد. آج‌های ساخته شده روی بدنه‌ی میلگرد های فولادی اغلب با ایجاد سطح اصطکاک کافی، امکان چسبندگی فولاد و بتن را فراهم میکنند، اما همچنان این احتمال وجود دارد که با اعمال نیرویی که به اندازه‌ی کافی قوی باشد، از جای خود خارج شوند.
میلگرد های با قطر کم، بین ۶ تا ۱۰ میلی متر می توانند به صورت شاخه ای یا به صورت قرقره و کلاف تهیه شوند. برای استفاده از میلگردها در کارگاه، باید از یک لوله فولادی از داخل قرقره رد کرد و میلگرد را کشید تا به صورت مستقیم در آید. صاف کردن نهایی میلگرد ها با پتک های چوبی انجام می پذیرد. استفاده از پتک آهنی، باعث پیدایش فرورفتگی یا دندان موشی روی میلگرد ها و در نتیجه کاهش ظرفیت باربری آن می شود.
میلگرد های با قطرهای بیشتر به صورت شاخه های ۱۲ متری عرضه می شوند. هرچه طول میلگرد ها بیشتر باشد، در صد افت و ریز کمتر و در عوض حمل و نقل آن مشکل تر است. گاه برای حمل میلگرد های ۱۲ متری نیز آنها را از وسط خم می کنند. این امر منجر به ایجاد تنش های پس ماند در قسمت خم شده می گردد و ظرفیت باربری میلگرد ها در آن نقطه کاهش می یابد. به همین دلیل باید از انجام این کار اجتناب گردد، مگر اینکه قسمت خم شده، بریده شود و از آن استفاده نشود.
A-۱ A-۲ A-۳ فولادی که در ایران تولید می‌شود (طبق استاندارد روسی) به سه گروه فولاد تقسیم می‌شود :
فولاد A-۱ از نوع صاف بوده و مقاومت تسلیم و مقاومت کششی (تنش گسیختگی) آن به ترتیب ۲۴۰۰ و ۳۶۰۰ کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع می‌باشد.
فولاد A-۲ از نوع آجدار با مقاومت تسلیم ۳۴۰۰ و مقاومت کششی ۵۰۰۰ کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع است.
فولاد A-۳ نیز از نوع آجدار با مقاومت تسلیم ۴۰۰۰ و مقاومت کششی ۶۰۰۰ کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع است.
از نظر تنوع قطر میلگرد ها نیز استانداردهای
تولیدکنندگان متفاوت است. در سیستم روسی که در کارخانجات ذوب آهن اصفهان مورد
استفاده است میلگردها تا قطر ۴۰ میلیمتر ساخته می‌شوند.
میلگردها به شکل‌های مختلف در اعضای بتنی مسلح مورد استفاده قرار می‌گیرند. کاربردهای مختلف آنها را در زیر ذکر میکنند.
۱. میلگرد راستا
برای افزایش مقاومت کششی بتن گذاشته می شود.
۲. خاموت
برای جلوگیری از بیرون زدگی آرماتورهای طولی در اثر کمانش و تحمل نیروهای برشی و جلوگیری از گسترش ترک در ستون ها اجرا می گردد.
۳. سنجاقی
برای تقویت مقاومت برشی خاموت‌ها و اتصال کامل بین میلگرد های طولی و خاموت از سنجاقی استفاده می گردد.
۴. خرک
برای قرار دادن دو شبکه‌ی متوالی افقی با فاصله‌ی معین در داخل قالب (در بتن ریزی‌های کف و فونداسیون ) از خرک استفاده می شود. با توجه به اینکه در فونداسیون ها از خاموت استفاده نمی شود، برای بستن آرماتورهای فوقانی از آرماتورهای پایه دار که به خَرَک معروف هستند استفاده می شود.
۵. رکابی
برای در امتداد نگه داشتن میلگردهای طولی و یا عمودی در بتن ریزی های دیوار از رکابی استفاده می شود. اگر دو انتهای خاموت ها باز باشند به آن رکابی گفته می شود.
۶. ادکا
برای تحمل نمودن لنگرهای منفی در تکیه گاه تیر یکسره و همچنین تحمل نیروی برشی از آن استفاده می شود وظیفه ی میلگرد ادکا در باربری نیروها این است که قسمت زیرین آن وظیفه تحمل کشش ناشی از خمش و قسمت های بالایی آن نیز اکثرا همین وظیفه را بر عهده دارند و قسمت مایل آن وظیفه ی تحمل کشش ناشی از برش را به عهده دارند.
برای بررسی قیمت میلگرد و فولاد از وب سایت ایران جیب استفاده کنید.