بطورکلی ورق فولادی شکل مسطح تر از آهن، فولاد یا هر فلز دیگر می باشد که تحت شرایط و عملیات خاص از شمش های فولادی تهیه و تولید می گردد. با توجه به اینکه فلزات و شمش‌های فلزی شکل‌پذیر هستند، می‌توان آنها را تحت عملیات خاص به مواد مختلفی مانند ورق، میلگرد، مفتول یا حتی اسلب تبدیل کرد.
ورق فولادی از نظر معیار های مختلف دسته‌بندی می‌شوند و با توجه به روش تولید آن ها یا حتی مواد اولیه به کاررفته در آنها، نام‌گذاری میشود. یکی از مزایای ورق فولادی، جمع کردن آنها به‌صورت کلاف است و همین موضوع باعث میشود که میزان زیادی از ورق های فولادی در حجم کمی قرار میگیرد.
ورقهای فولادی به ۵ روش تولید و عرضه می گردد که عبارت‌اند از:
۱-ورق فولادی با نورد سرد :
نورد سرد یکی از روشهای ساخت و تولید ورق
فولادی می باشد که فرایندی ساده دارد. در این روش، شمش آهنی بین دو نورد
چرخنده در بالا و پایین قرار میگیرد و با حرکت مداوم و با اعمال فشار بر سطح شمش،
تغییر شکل می‌دهد. در این روش ورق فولادی قبل از نورد اسید شویی انجام میشود و لایه‌های
اکسیدی سطح آن پاک می‌شوند. درنهایت ورق فولادی تحت عملیات حرارتی و آنیلی
شدن قرار میگیرد. ورق فولادی خارج شده از نورد سرد، کیفیت بالاتری نسبت به ورق
فولادی نورد گرم دارد و سطح آن نیز از کیفیت بالاتری برخوردار است. ورق فولادی
خارج شده از این قسمت ورق فولادی سفید شناخته میشود.
کاربرد: ویژگی مکانیکی یعنی استحکام ورق تولیدی. به عنوان مثال برای مشتریان صنعت خودرو ویژگی مکانیکی ورق‌ها اهمیت بیشتری دارد. ورق فولادی با نورد سرد عمدتا در خودروسازی و لوازم خانگی کاربرد دارند.
۲-ورق فولادی با نورد گرم :
برخلاف نورد سرد که فقط از اعمال
فشار استفاده می‌شد، در این روش به شمش فولادی حرارتی معادل یا ۱۴۰۰ فارنهایت و یا
بیشتر اعمال میشود و شکل‌دهی ورق با حرکت بین این رول‌ها انجام میشود. در این
روش به هنگام عبور شمش، یک حرارت مقدماتی به آن اعمال میشود تا عملیات شکل‌گیری
ورق به شکل مناسبی انجام شود. ورق فولادی خروجی از این فرایند قطری معادل با ۱۶/۱
اینچ تا ۱۶/۵ اینچ دارد. ورق فولادی خارج شده از این فرایند همان ورق فولادی سیاه
است.
کاربرد : ورق فولادی با نورد گرم کیفیت پایین تری در مقایسه با نورد سرد دارد. محصولاتی که طی فرآیند نورد گرم بدست می آیند در عملیات جوشکاری، ریل، تیرآهن و ساخت و ساز و همچنین کاربرد دارند.لوله استیل
۳-ورق فولادی با کربن :
این نوع از ورق های فولادی زیرگروه فرعی نورد سرد محسوب میشود، با این تفاوت که میزان کربن کمتری نسبت به ورق فولادی دارد. این نوع ورق فولادی قابلیت جوشکاری را دارد و عمدتاً از آن در ساخت بدنه خودرو استفاده میشود. این ورق مقاومت در برابر خوردگی کمی دارد و ضخامت آن نیز چندان زیاد نمی‌باشد.
کاربرد : از فولادی که تا ۰٫۲ درصد کربن دارد، برای ساختن سیم، لوله و ورق فولاد استفاده میشود. فولاد متوسط ۰٫۲ تا ۰٫۶درصد کربن دارد و آن را برای ساختن ریل، دیگ بخار و قطعات ساختمانی بکار می‌برند. فولادی که ۰٫۶ تا ۱٫۵ درصد کربن دارد،سخت است و از آن برای ساختن ابزارآلات، فنر و کارد و چنگال استفاده میشود.
۴-ورق فولادی گالوانیزه :
ورق فولادی گالوانیزه درواقع همان ورق فولادی سیاه است که بعد از چند عملیات حرارتی توسط روی پوشش داده شده است. عملیاتی که منجر به پوشش دهی سطح ورق میشود عملیات غوطه‌وری داغ می‌باشد. درواقع در این روش یک حمام روی مذاب داغ آماده میشود و ورق فولادی سیاه به داخل آن فرستاده میشود. بعد از آغشته شدن کامل ورق، به‌صورت یک ورق گالوانیزه از حوض خارج شده و درنهایت عملیات صافکاری بر روی آن انجام میشود.
مزایای ورقهای گالوانیزه :
۱- هزینه کمتر
برای تعمیرات و نگهداری: حتی در شرایطی که انجام عملیات گالوانیزینگ در مقایسه با
سایر روشهای جلوگیری از خوردگی، هزینه برتر است، اجرای آن به دلیل عدم نیاز به
تعمیرات پرهزینه، توصیه می شود.
۲- طول عمر زیاد:
طول عمر ورقهای پوشش داده شده با روی در محیط های کاملا خورنده، در حدود ۲۰ تا ۳۰ سال است
۳-اعتبار:
استانداردهای مختلف در خصوص گالوانیزینگ ورقهای فولادی، درزمینه ایجاد پوششهای
نازک بحث می کنند و این نشان دهنده آن است که طول عمر و نحوه عملکرد لایه روی،
برای مصرف کننده قابل اعتماد است.
۴-دوام پوشش: پوشش
ایجاد شده از طریق گالوانیزه به دلیل داشتن یک ساختار متالورژیکی خاص، دارای
مقاومت مناسب در برابر صدمات مکانیکی، سایش و خوردگی خواهد بود.
۵- محافظت در
برابر صدمات محیطی به صورت اتوماتیک: پوششهای گالوانیزه به دلیل آنکه در فولاد
نفوذ کرده و به عنوان کاتد عمل می کنند، به همین دلیل خواهد توانست مقاطع ریز
موجود در روی سطح فولاد را در برابر صدمات محیطی و خورندگی، محافظت نمایند.
۶-محافظت کامل:
پوشش ایجاد شده می تواند کلیه نقاط و سطوح فولاد را اعم از گوشه ها، جاهای کوچک و
فرورفتگیها پر نموده و از خوردگی آنها جلوگیری کند. در این زمینه هیچ پوششی بهتر
از پوشش گالوانیزه عمل نخواهد کرد.
۷-بازرسی آسان:
پوشش گالوانیزه را به راحتی و بدون نیاز با هیچ آزمایش مخربی و تنها از طریق چشم
می توان کنترل و بازرسی نمود (در شرایط خاص که نیاز به ارائه تضمین برای کنترل
کیفیت است، نیاز به آزمایشهای مخرب می باشد).
۸- رسیدن به هدف
در زمان کوتاه: در صورتی که نیاز باشد از ورقهای گالوانیزه در محل استفاده شود، در
این حالت نیاز به صرف زمان برای آماده سازی سطح، رنگ کردن و یا بازرسی نخواهد بود.
۹-محافظت کامل
توسط پوشش گالوانیزه: پروسه گالوانیزه وابسته به شرایط آب و هوائی نمی باشد.
۵-ورق فولادی استنلس استیل (زنگ نزن)
ورق فولادی استنلس ازنظر ساختاری با سایر ورق فولادی بسیار متفاوت است و در ساختن آن از عناصر آلیاژی متفاوتی استفاده میشود. این عناصر باعث میشود که جلای این نوع از ورق بسیار براق بوده و مقاومت در برابر خوردگی بالایی داشته باشد. از این ورق در محیط‌های شدیداً خورنده استفاده میشود و ازلحاظ قیمتی از سایر ورقهای فولادی گران‌تر است.
