عرشه فولادی سقف‌هایی هستند که با استفاده از دو عنصر ورقهای فولادی گالوانیزه ذوزنقه‌ای شکل تحتانی و برش گیرها که در این نوع سقف‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد از سایر سقف‌ها متمایز می‌شود و البته با استفاده از آرماتوربندی و بتن ریزی بر روی این ورق فولادی، این نوع سقف اجرا می‌شود. از بخش‌های اصلی سقف‌های کامپوزیت عرشه فولادی باید به تیرهای فرعی مورد نیاز در بین تیرهای اصلی سازه اشاره نمود
سقف عرشه فولادی یک المان سازهای مستطیل شکل هستندکه
به عنوان سطح یک طبقه یا سقف عمل می کنند. عرشه از
نورد شدن ورقهای باکیفیت فولاد ساخته می شود و به گونه ای طراحی می گردد که روی تیرهای سقف گسترده شود. تنوع
ضخامت، شکل و عمق عرشه امکان اجرای دهانه های با طول متفاوت و در شرایط مختلف
بارگذاری را ایجاد کرده است. همچنین با اتصال عرشه به سازه اصلی، میتوان از عرشه
به عنوان یک دیافراگم، که مهار جانبی برای سازه ایجاد می کند، بهره برد.
بتن ریزی در این سقف از سطح بسیار صاف ویکپارچه
برخوردارست که پس از آن نیاز به کف سازی و پوکه ریزی نمی باشد وبا سرعت بالا آماده
عملیات نازک کاری می باشد.
در این سیستم،قالب بندی که یکی از مشکلات اجرایی ساختمان
می باشد، حذف گردیده و اجرای سقف را با سرعت بالا عملی می کند و این امکان وجود
دارد که بعد از تکمیل شبکه های تاسیساتی به صورت یکجا نسبت به بتن ریزی تمام سقف
وطبقات اقدام نمود. نصب ورقه ها بدون جوشکاری و فقط بامیخ های فولادی انجام می شود.
ویژگی های سقف عرشه فولادی(متال دک) :
حذف قالب بندی
حذف تیرهای فرعی
حذف میلگردهای کششی
نصب بدون جوشکاری و با میخ های فولادی
تامین ایمنی کارگاه و حداقل فضا برای دپو
امکان بتون ریزی کلیه طبقات در یک زمان
وزن کمتر سقف موجب کاهش وزن سازه و سبکتر شدن اسکلت و
فونداسیون ساختمان خواهد شد.
در ساختمان های اسکلت فلزی وزن فولاد تا ۲۲ کیلوگرم
برمترمربع کاهش خواهد یافت.
نیاز به اثبات لرزش در این سقف ها به میزان قابل توجهی
کمتر از سقف دال بتونی و یا مشابه می باشد.
سرعت اجرا تا یازده برابر اجرای سقف دال بتونی و یا سقف
تیرچه و بلوک می باشد
.
مقاومت این نوع سقف در برابر آتش سوزی چندین برابر سایر
انواع سقف ها می باشد
.
برشگیرهای (گل میخ‌ها) خاصی که در این نوع سقف مورد
استفاده قرار می‌گیرند به جهت نوع مصالح و روش خاص اجرا، از نقاط قوت این نوع سقف
محسوب می‌شود. قطر این برشگیرها حداکثر ۲۰ میلیمتر و ارتفاع آنها با توجه به شکل ورق فولادی
متغیر می‌باشد و در نهایت حداقل ارتفاع گل میخ بعد از نصب که از بالای ورق ذوزنقه‌ای
اندازه‌گیری می‌شود از ۴۰ میلیمتر نباید کمتر باشد. این گل میخ‌ها به وسیله دستگاه جوش قوس
الکتریکی به خصوصی که
Stud Welder خوانده می‌شود به بال تیرهای سازهای جوش می‌شود.
مزایا سقف و عرشه فولادی :
۱. سرعت :
سریعترین نوع (تحویل ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ متر مربع در
یک روز)، کاهش بیش از ۵۰% زمان اجرای سقف ها، عدم نیاز به شمع گذاری، نصب آسان، امکان بتن
ریزی همزمان چند سقف، حذف عملیات قالب بندی و باز کردن مجدد
۲. سبک بودن :
کاهش حدود ۲۵% از بار مرده سقف۱۰ تا ۳۰% ، صرفه
جویی در فولاد سازه فلزی۴۰ تا ۷۰% ، صرفه جویی در مصرف میلگرد سقف۱۰ تا ۱۵% ، صرفه جویی در مصرف بتن، امکان حمل ورق
عرشه فولادی تا ۲۵۰۰ متر مربع در یک تریلر
۳.صرفه اقتصادی :
کاهش بیش از ۵۰ درصدی در هزینه اجرای اسکلت، بازگشت سریع سرمایه
، کاهش هزینه های بالاسری نظارت و اجراتخصیص حداکثری وام صنعتی سازی، کاهش هزینه
های کارگاهی
معایب سقف‌های عرشه فولادی :
۱. سختی استفاده در اسکلت‌های بتنی به همراه الزام تمهیدات خاص
۲. با مقایسه سقف‌های معمول در صنعت ساختمان مانند تیرچه بلوک (تیرچه فلزی یا بتنی)، دال بتن مسلح، سقف‌های کامپوزیت (مرکب) میتوان گفت که سقف‌های عرشه فولادی یکی از ایمن‌ترین و اقتصادی‌ترین سقف‌هائی است که در صنعت ساخت و ساز مورد استفاده قرار گرفته است
سقف عرشه فولادی برای استفاده در سازه‌های مختلف از جلمه موارد زیر به کار می‌رود.
با صفحات سیمانی سبک مانند LSF و CSF، PBS، LGS .
در سازه‌های صنعتی پیش ساخته سبک
برای سازه‌های اسکلت فلزی سبک و سنگین (مدرن، سنتی، صنعتی و نیمه صنعتی)
برای سازه‌های اسکلت بتنی با حذف قالب بندی، تیرچه، بلوک و کم کردن حجم بتن سقف می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.
انواع سقف و عرشه فولادی از نظر موارد مورد :
مجموعه سقف عرشه فولادی به دوقسمت تقسیم می شوند:
۱.عرشه های مورد استفاده در بام ها
۲. کف های مرکب عرشه فولادی
۱. عرشه های مورد استفاده در بام ها :
عرشه های فولادی مورد استفاده در بام، اعضای سازه ای هستند که عملا در همه بام های مسطح قابل استفاده هستند. این عرشه ها قطعات مستطیل شکلی هستند که روی تیرها و تیرچه های بام گسترده می شوند تا یک سطح صاف و یک دست و مقاوم در برابر شرایط آب و هوایی ایجاد گردد. این عرشه های فولادی به عنوان زیرلایه برای مصالح مختلف ساخت بام مانند بام های ساخته شده از لایه های آسفالت (built up roofing)، سقف های غشایی و یا سقف های با ورقهای فولادی عایق می باشند. عرشه های بام همچنین در اشکال غیرمعمول شیبدار و یا منحنی شکل نیز به کاربرده شده اند.
۲. کف های مرکب عرشه فولادی
کف های عرشه فولادی مرکب شامل عرشه های فولادی و بتن مسلح درجا که روی آن اجرا می گردد می شود. عرشه نه تنها به عنوان قالب ماندگار برای بتن عمل می کند، بلکه به وسیله برشگیرهایی که روی آن نصب می شود، اتصال برشی قابل توجهی را با بتن ایجاد میکند، به طوری که با سفت شدن بتن و افزایش مقاومت آن، دو ماده (فولاد و بتن) به صورت ترکیبی با هم عمل می کنند.
هنگامی که سقف عرشه فولادی برای اولین بار معرفی شدند، در ابتدا به عنوان قالب ماندگار برای دال های بتن مسلح به کار برده شدند. این نوع از قالب ها موجب کاهش در هزینه و زمان ساخت دال ها نسبت به حالت استفاده از قالب های سنتی شدند. علاوه بر آن مواردی هم وجود داشتند که عرشه فاقد پوشش بتنی بود و به تنهایی بارها را منتقل می کرد. نام این نوع از عرشه ها، عرشه غیرمرکب است. در دهه ۱۹۶۰، عرشه های فولادی به یک سری ابزار مکانیکی برای قفل شدن بتن و عرشه فولادی مجهز شدند. با قفل شدن عرشه های فولادی در بتن، عرشه ها تبدیل به اجزای تحمل لنگر مثبت در بتن مسلح شدند. علاوه بر آن، عرشه به عنوان قالب بتن نیز عمل میکرد. مقطع مرکب حاصل به عنوان دال مرکب عرشه فولادی شناخته شد.
عملکرد :
سقف عرشه فولادی دارای دو عملکرد اصلی هستند:
در طول بتن ریزی، سقف عرشه فولادی وزن بتن تر و میلگردها را به همراه بارهای موقت ناشی از فرآیند ساخت تحمل می کنند. به این ترتیب معمولا نیازی به استفاده از جک در زیر دال، تا زمان گرفتن بتن، نیست.
در طول بهره برداری، عرشه ها در ترکیب با بتن برای تحمل بارهای کف ها عمل میکنند. این عملکرد ترکیبی به وسیله اتصال برشی و قفل شدن بتن و عرشه درهم به وجود می آید. این قفل شدگی ناشی از برآمدگی های روی عرشه (مشابه عاجهای میلگرد در بتن مسلح) و همچنین در اثر شکل خاص پروفیل این عرشه ها می باشد، که از جداشدن عرشه و بتن جلوگیری می کند.
عرشه ها همچنین ممکن است برای جلوگیری از کمانش پیچشی جانبی تیرها، ویا به عنوان یک دیفراگم برای کل سازه به کار روند. علاوه بر آن عرشه ها به کمک میلگردهای قرار گرفته روی آن و یا الیاف فولادی موجود در بتن، می توانند به کنترل ترکهای ناشی از اثرات انقباض بتن کمک کنند.
انواع پروفیل های مورد استفاده :
سقف عرشه فولادی توسط شرکتهای مختلفی تولید می شوند و اگرچه شباهت هایی بین پروفیلهای تولیدی آنها وجود دارد، ابعاد و شکل دقیق آنها ممکن است متفاوت باشد. در کل دو نوع سقف عرشه فولادی از نظر شکل پروفیل موجود است:
پروفیل های قفل شونده
پروفیل های ذوزنقه ای
کاربرد :
سقف عرشه فولادی بیشترین کاربرد را در سازه های اداری با اسکلت فلزی پیدا کرده است، اما آنها برای انواع مختلف سازه ها که در زیر می آیند نیز مناسب هستند:
ساختمان های تجاری
ساختمان های صنعتی و انبارها
آسایشگاه ها
ورزشگاه ها
مدارس
سینما ها
خانه های مسکونی
