سقف وافل این نوع سقف سازه‌ای نوین است که از آن برای ساخت سقف سازه‌های مرتفع
استفاده می‌کنند. که ساخته می‌شود و برای فضاهای با ارتفاع بیش از ۱۲ متر مورد
استفاده قرار می‌گیرد. سقف وافل ظاهری شبکه مانند دارد و به همین دلیل به آن سقف
مشبک هم می‌گویند. نام وافل در واقع از نان وافل به دلیل شباهت ظاهری گرفته شده
است.
این نوع از سقف در سازه‌های با ارتفاع سقف بلند کاربرد زیادی دارد و متعاقباً از این سقف در فرودگاه‌ها، ایستگاه‌های قطار و مترو، سالن‌ها، نمایشگاه‌ها و حتی منازل مسکونی استفاده می‌شود. معمولاً در فضاهایی که از این نوع سقف استفاده می‌شود، وزن زیادی به سقف وارد نمی‌شود و معمولاً سقف مسطح است.
مزایای اجرای سقف وافل:
1.سقف وافل انعطاف‌پذیری خوبی نسبت به مواد مورد استفاده دارد. این نوع سقف را می‌توان با بتن، استیل و چوب اجرا کرد.
2.وافل برای ساخت سقف فضاهای با ارتفاع بالا، بزرگ و مکان‌هایی که محدودیت ستون گذاری وجود دارد، کاربری خوبی دارد.
3.تحمل بار در سقف وافل (مشبک) از دیگر شکل‌های سقف وافل (یک طرفه) بیشتر است.
4.این نوع سقف در کنار استحکام بالا زیبایی چشم‌نوازی هم دارد.
5.این نوع از سقف به دلیل آرماتور بندی دو طرفه، تحمل لرزش خوبی دارد و برای مکان‌های عمومی
6.این سقف از نظر وزنی بسیار سبک است و از طرفی هم برای ساخت و اجرای آن بتن زیادی استفاده نمی‌شود
7.اجرا و ساخت این نوع سقف ساده و سریع است و می‌توان نظارت خوبی بر روی روند اجرای آن داشت.
8.وافل را می‌توان با ایجاد سوراخ‌هایی در بخش زیرین برای عبور سیم‌های برق، لوله‌کشی، تهویه هوا و سیستم روشنایی مناسب کرد.
معایب اجرای سقف وافل :
1.به دلیل گران بودن وسایل ساخت و ساز مانند داربست و قالب، اجرای این نوع سقف نسبت به دیگر انواع سقف گران‌تر است.
2.برای اجرای وافل باید ارتفاع هر طبقه زیاد باشد بنابراین از تعداد طبقات کم می‌شود.
3.در روند اجرای سقف وافل نظارت باید قوی باشد، اگر نظارت ممتد و دقیق نباشد ممکن است به قالبها فشار اضافی وارد آید و دچار شکستگی شوند.
4.کارگران هم باید تجربه و دانش فنی کافی در اجرای سقف وافل را داشته باشند.
5.در محل‌هایی که شیب‌دار هستند اجرای وافل نیازمند، مسطح کردن با استفاده از گودبرداری یا پر کردن با خاک است که خاک نیز باید مرغوب باشد.
6.این سقف برای مکان‌هایی بادگیر و طوفان خیز مناسب نیستند چون سبک هستند و خسارات ناشی از باد و طوفان در ساختمان‌هایی که از سقف وافل در ساخت آنها استفاده شده، چندین برابر است.
کاربرد سقف وافل در ساختمان‌های با کاربری مسکونی:
یکی از کاربردهای گسترده این سقف در ساختمان‌ها با کاربری مسکونی می‌باشد. از آنجا نمای زیرین این سقف بصورت حفره‌ای می‌باشد معماران از این سقف در ساختمان های مسکونی هم بصورت نمایان و هم به همراه سقف کاذب استفاده می‌نمایند. کاربرد سقف وافلدر ساختمان های مسکونی منجر به افزایش تعداد پارکینگ ها و بهینه سازی در فضاها میگردد .
کاربرد سقف وافل در ساختمان‌های با کاربری تجاری:
کنترل مناسب ارتعاش و خیز، امکان ایجاد دهانه‌های بلند، صرفه اقتصادی و نمای زیبای زیر سقف، سقف وافل را به یکی از گزینه‌های محبوب و پر‌کاربرد برای استفاده در پروژه‌های تجاری تبدیل نموده است. در پروژه‌های تجاری بسیاری در سطح جهان از این سقف و بصورت اکسپوز استفاده شده است.
سقف وافل در ساختمان‌های با کاربری اداری:
با استفاده از سقف وافل، ایجاد فضاهای بزرگ و فلت مناسب برای کاربری‌های اداری امکان‌پذیر می‌باشد. همچنین فرم خاص زیر این سقف و وجود حفرات موجب جذب صوت و مانع بازتاب و پژواک صوت می‌باشد و از این رو این سقف یکی از گزینه‌های مناسب برای کاربرد در ساختمان‌های اداری می‌باشد.
کاربرد سقف وافل در ساختمان‌های با کاربری پارکینگ:
جانمایی ستون‌ها از عوامل مهم در بهینه‌سازی ساختمان‌ها با کاربری پارکینگ می‌باشد. از آنجایی که در سقف‌های وافل امکان ایجاد دهانه‌های بلند وجود دارد و می‌توان این سقف را بدون کاربرد سقف کاذب و بصورت نمایان در فضاهای پارکینگ استفاده نمود این سیستم سقف بهترین گزینه برای ساختمان‌ها با کاربری پارکینگ می‌باشد. همچنین یکی از مزایای مهم سقف‌های وافل در کاربری‌های پارکینگ (با توجه به پتانسیل بالای آتش سوزی در این فضاها)، عاری بودن از مواد آتش‌زا و مقاومت بسیار بالا در برابر حریق در این نوع سقف می‌باشد.
کاربرد سقف وافل در ساختمان‌های با کاربری ورزشی:
صلبیت بالای این سقف و همچنین رفتار مناسب این سقف در برابر بارهای ضربه‌ای و ارتعاش و همچنین قابلیت این سقف در ایجاد فضاهای بزرگ موجب شده است تا این سقف گزینه‌ای مناسب برای کاربرد در فضاهای ورزشی باشد.
کاربرد سقف وافل در ساختمان‌های با کاربری فرهنگی:
بسیاری از ساختمان ها و مجموعه های بزرگ و معروف در سراسر جهان با کاربردهای فرهنگی با سیستم این سقف احداث شده‌اند. از آن جمله می توان به موزه آکروپولیس یونان و ساختمان تئاتر ملی لندن اشاره نمود. زیبایی خاص این سقف و امکان اجرای تزئینات، المان‌های دکوراتیو و همچنین نورپردازی موجب برتری و اقبال به کاربرد سقف وافلشده است .
کاربرد سقف وافل در ساختمان‌های با کاربری آموزشی و بهداشتی:
ساختمان های متعددی از دانشگاه‌ها و کتابخانه های سراسر جهان را می‌توان نام برد که از سیستم سقف وافل بهره برده اند. مقاومت بالای این سقف و عملکرد مطمئن سقف در برابر بارهای لرزه‌ای موجب دست یابی به عملکرد لرزه‌ای مورد انتظار سقف در حین زلزله شده و از این روی سقف وافل به گزینه‌ی مناسبی برای ساختمان‌های با اهمیت زیاد و خیلی زیاد مانند بیمارستان‌ها که خدمت رسانی بی وقفه پس از زلزله در آنها حیاتی می‌باشد تبدیل شده است.
مراحل اجرایی سقف وافل :
1. زیرسازی:
برای این مرحله می‌توان از جک فلزی با فواصل یکسان استفاده نمود. در صورت افزایش ارتفاع و یا شرایط خاص پروژه می‌بایست به جای جک از اسکافلد و یا داربست استفاده نمود. برروی این پایه‌های زیرین از المان‌هایی در دو لایه در دو راستای متعامد به منظور فراهم نمودن نشمین قراگیری قالبها استفاده میگردد. این المان‌ها می‌توانند پروفیل لوله داربستی و یا قوطی فلزی و یا چهارتراش‌های چوبی باشد. این پروفیل‌ها در لایه فوقانی در فواصل منظم و برابر با فاصله مرکز به مرکز تیرچه‌های تشکیل‌شونده کارگزاری می‌گردند. لبه بیرونی قالب‌های وافل برروی این پروفیل‌ها قرار می‌گیرد. امکان چینش صحیح قالب‌های وافل، تنظیم تراز سقف، اعمال خیز منفی، تامین ایمنی، عدم جابجایی در حین و پس از بتن‌ریزی و... در گرو اجرا صحیح این مرحله می‌باشد.
2. چیدمان قالب‌های وافل :
پس از تکمیل زیرسازی سقف، می‌بایست قالبها را مطابق به جزئیات نقشه‌های
اجرایی بروی پروفیل‌های زیرین چیدمان نمود. این مرحله با توجه به مدولار بودن این
قالبها به سرعت انجام می‌پذیرد. در چیدمان قالبها می‌بایست به فاصله اولین قالب
در هر امتداد از بر ستون‌ها و دیوارهای برشی و تطابق با جهت و چینش با نقشه اجرایی
دقت نمود. همچنین ریسمانی و هم‌راستا بودن امتداد چینش قالبها جهت افزایش کیفیت
اجرای سقف می‌بایست مورد دقت قرار گیرد.
3. آرماتوربندی سقف :
در این سیستم آرماتوربندی سقف به صورت درجا و بدون نیاز به تیرچه آماده اجرا میگردد. در این مرحله ابتدا میلگردهای اصلی و تقویتی پایین تیرچه‌ها اجرا میگردد. سپس اجرای کلاهک‌های برشی در محل تکیه‌گاه سر ستون‌ها و دیوارهای برشی و همچنین تیرهای مدفون سقف در اطراف بازشو‌ها یا لبه دال‌ها اجرا میگردد. سپس میلگردهای شبکه اصلی و تقویتی فوقانی سقف اجرا میگردد. میلگردهای تحتانی و فوقانی تیرچه‌های تشکیل شده نیز به وسیله میلگرد سنجاقی به یکدیگر متصل می‌گردند. در آرماتوربندی سقف همچنین می بایست آرماتورهای ریشه و دوخت، طول خم، اورلپ، پوشش بتن و... مطابق نقشه‌های اجرایی اجرا شود.
4. بتن ریزی :
بتن‌ریزی در این سیستم بصورت عملیاتی پیوسته و در یک جهت آغاز میگردد. در دسترس بودن فضاهای بتن‌ریزی و تراکم پایین آرماتور باعث می‌شود فضای بین تیرچه‌ها به راحتی با بتن پر شود. بتن باید در طول عملیات با استفاده از ویبراتور متراکم شود. همچنین ویبراتور باید در داخل تیرچه‌ها به طور منظم و در فواصل مشخص به نحوی فرو برده شود که دو قسمت لرزانیده شده با هم، همپوشانی داشته باشد. در سقف‌های بزرگ باید محل درزهای اجرایی از قبل تعیین و تا محل درزهای اجرایی بتن‌ریزی ادامه یابد.
5.قالب برداری :
بطور کلی مدت زمان مورد نیاز برای قالب‌برداری برابر با مدت زمان رسیدن بتن به هفتاد درصد مقاومت مشخصه می‌باشد. در این صورت می‌توان قالب‌های زیرین را برداشت ولی برچیدن پایه‌های اطمینان فقط در صورتی مجاز است که علاوه بر مراعات تمامی محدودیت‌ها بتن به مقاومت بیست و هشت روزه مورد نظر رسیده باشد. عملیات قالب‌برداری می‌بایست گام به گام و بدون اعمال نیرو و ضربه طوری صورت گیرد که سقف تحت اثر بارهای ناگهانی قرار نگیرد. برای دهانه‌های تا هفت متر برداشتن کل قالب و داربست و زدن پایه‌های اطمینان مجاز است ولی برای دهانه‌های بزرگتر از هفت متر تنظیم قالب و داربست باید به گونه ای باشد که برداشتن قالب و زدن پایه اطمینان به صورت مرحله‌ای باشد. توصیه می‌شود پایه‌های اطمینان همیشه در دو طبقه متوالی وجود داشته باشند.
