شیرآلات آشپزخانه یکی از تأثیرگذارترین المان‌های موردتوجه در آشپزخانه‌ها می‌باشد، که علاوه بر زیباتر کردن آشپزخانه، تأثیر بسزایی نیز در میزان حجم مصرفی آب دارند. کاربرد بالای شیرآلات در آشپزخانه، تأثیر آن در زیبایی ظاهری سینک آشپزخانه و در نهایت نمای کلی آن در دکوراسیون داخلی فضا، همگی نشان از اهمیت انتخاب درست و اصولی شیرآلات دارند. اصلی‌ترین وظیفه و کارایی شیرآلات آشپزخانه، فراهم کردن آسان آب سرد و گرم برای کاربردهای روزانه در این فضا است. در کنار این کاربرد اصلی، شیر آشپزخانه باید بتواند آب را با فشار و حجم مناسبی خارج کند.
زیبایی شیرآلات آشپزخانه، علاوه بر فرم ظاهری، تناسب آن با سینک موجود در دکوراسیون داخلی آشپزخانه، تناسب با ابعاد سینک و فضای موجود و درنهایت تناسب فرم ظاهری با تم و نوع دکوراسیون داخلی غالب در آشپزخانه، نیز اهمیت زیادی دارد. در صورت عدم رعایت موارد بالا، شیرآلات به‌کاررفته مانند یک عنصر ناهماهنگ عمل کرده و نمای ناخوشایندی ایجاد می‌کنند. تنوع بالا و دسته‌بندی‌های مختلفی برای شیرآلات آشپزخانه وجود دارد.
شیرآلات بهداشتی ایرانی به دو بخش تقسیم می‌شوند. پوسته داخلی (پایه اصلی و شیر) و پوسته خارجی (بدنه بیرونی شیر). در تولید شیرآلات، معمولاً از آلیاژ برنج یا سرب خشک استفاده می‌کنند. اما به‌دلیل رعایت مسائل بهداشتی، که از سرب خشک به دلیل مجاورت در رطوبت که باعث حل شدن می‌شود و آلودگی خطرناکی ایجاد می‌کند، استفاده نمی‌شود و در پوسته خارجی شیرآلات یا همان پوشش خارجی، معمولاً از فلزاتی مثل برنج، برنز، مس و استیل استفاده می‌کنند، که معمول‌ترینشان استیل است و از دیگر فلزات برای سفارش‌های خاص و منحصربه‌فرد استفاده می‌شود.
انواع شیرآلات آشپزخانه از لحاظ جنس ظاهری
اکثر شیرآلات استاندارد، از جنس آلیاژ برنج با روکش‌های متفاوت می‌باشند. این روکش‌ها از جنس مس، کروم، برنز، نیکل براق، فولاد سفید و سیاه، استیل و یا خود برنج هستند. این روکش‌ها بر روی هزینه نهایی، میزان مقاومت در برابر پوسیدگی و لکه پذیری و درنهایت رنگ نهایی محصول تأثیر می‌گذارند.
موقعیت نصب انواع شیرآلات آشپزخانه
شیرآلات برحسب محل نصب در آشپزخانه به سه دسته تقسیم می‌گردد
۱. شیرآلات متصل به سینک
این مدل از شیرآلات بر روی خود سینک آشپزخانه نصب می‌شوند و محل اتصال، حفره‌هایی از سینک می‌باشند. نکته قابل‌توجه در انتخاب این سبک شیرآلات، تناسب تعداد حفره‌های موجود بر روی سینک با تعداد حفره‌های موردنیاز برای شیر آب موردنظر برای نصب و اجرا است. درصورتی‌که شیر آب موردنظر شما به حفره‌های کمتری نیاز داشت، می‌توانید بدون نگرانی از انتخاب خود راضی باشید، چراکه اکثر شیرآلات امروزی، دارای صفحه پوشاننده و محافظ برای پوشاندن حفره‌های اضافی روی سینک هستند.
۲. شیرآلات نصب‌شده بر روی کابینت
این سبک شیرآلات در کنار سینک‌های توکار به کار می‌روند و بر روی کانتری از کابینت قرار می‌گیرند که سینک توکار بر روی سطح آن اجرا شده است. در این نمونه سینک‌ها توجه به مواردی مانند فاصله مناسب محل نصب تا سینک، عدم وجود درز و شکاف در محل نصب و درنهایت آب‌بندی قابل‌اطمینان و اصولی محل اتصال، اهمیت زیادی دارد. باید توجه داشت که بخش موردنظر از کابینت برای نصب شیر، دارای فضای کافی برای قرارگیری شیر آب باشد و امکان استفاده از آن به‌راحتی فراهم‌شده باشد.
۳. شیرآلات نصب‌شده بر روی دیوار
این مدل از شیرآلات آشپزخانه، برخلاف دو مورد قبلی، بر روی یک سطح عمودی اجرا می‌شوند و تا حدودی از سطح افقی سینک و کابینت آن فاصله دارند. در نصب این مدل شیرآلات توجه به فاصله مناسب محل خروجی آب شیر از سینک و موقعیت مناسب برای پوشش دهی هر دو سینک در مدل‌های دو سینکه، اهمیت زیادی دارد.
انواع شیرآلات آشپزخانه بر اساس باز شدن دسته شیر
شیرآلات آشپزخانه از لحاظ نوع ارائه آب سرد، گرم و تنظیم فشار آب، به سه دسته کلی تقسیم می‌شوند.
۱. شیرآلات فلکه‌ای
این مدل از شیرآلات دارای دو فلکه جداگانه سرد و گرم است که در دو طرف چپ و راست برای شیر تعبیه شده است که امروزه این مدل از شیرآلات مرسوم نیست و فقط مدل‌های لوکس و برنزی آن در بازار موجود است. از مزایای این نوع از شیرآلات می‌توان به امکان بهتر تنظیم درجه حرارت دقیق دمای آب اشاره کرد. همچنین قیمت شیرآلات ساختمانی فلکه‌ای معمولاً کمتر از انواع دیگر است. از معایب آن هم می‌توان به نصب سخت‌تر آن اشاره کرد.
۲. شیرآلات تک اهرمی
شیرآلات تک اهرمی همان‌طور که از نامشان پیداست دارای یک اهرم هستند که اهرم به یک سمت برای آب گرم و به سمت دیگر برای آب سرد است و در وسط، در دمای متعادل قرار می‌گیرد.
مزایای شیرآلات تک اهرمی
- قابلیت تنظیم دمای آب را دارد.
- به دلیل راحت‌تر تنظیم شدن دمای آب، مصرف آب را نیز کاهش می‌دهد.
- ازلحاظ بهداشتی به دلیل تماس کمتر دست با شیر آب، بهتر است.
معایب شیرآلات تک اهرمی
- تنظیم میزان دمای آب در این نوع شیرها نسبت به شیرهای آب فلکه‌ای سخت‌تر است و دقت کمتری دارد.
- نسبت به شیرآلات فلکه‌ای تعمیر و نگهداری‌شان سخت‌تر است.
۳. شیرآلات سنسور دار
این نوع از شیرآلات دارای یک حسگر هستند که استفاده از آن را آسان‌تر می‌کند و با استفاده از پنل بر روی شیر می‌توانید آن را روی حسگر و یا حالت دستی تنظیم کنید. البته این شیرآلات بیشتر برای مکان‌های عمومی مناسب می‌باشند.
مزایای شیرآلات آشپزخانه سنسور دار
- هنگام استفاده به دلیل عدم تماس دست با شیر آب، راحتی را فراهم می‌کند.
- جریان آب توسط سنسور حرکتی فعال می‌شود و همین نکته باعث کاهش مصرف آب است.
معایب شیرآلات سنسور دار
- حسگر و فعال‌کننده خودکار در بعضی موارد در شیرآلات، در پشت و یا پایین شیرآلات قرار دارد.
- بعضی از شیرهای سنسور دار به نوعی است که باید بر روی آن‌ها ضربه بزنید تا فعال شود و درنتیجه اگر دستان شما کثیف باشد، باید نقطه‌ای که لمس کرده‌اید را بشویید.
