به فضای بزرگ و باز میان ساختمان آتریوم گفته می‌شود. ریشه‌ی لاتین آن در معماری، به فضای بزرگ و باز میان ساختمان گفته می‌شود. یکی از بیشترین استفاده‌های آتریوم در خانه‌های رم باستان به‌منظور تعبیه نور لازم و تهویه داخلی بوده است.
معمولاً از آتریوم برای قابلیت بازتاب نور و سایبان‌های مؤثر در تهویه استفاده می‌شود. استفاده از سایبان باعث جلوگیری از نورگیری کامل در زمستان و لزوم وجود نورهای مصنوعی بیشتر در بقیه اتاق‌های ساختمان و حتی در خود آتریوم می‌شود، بدین منظور معمولاً از سایبان‌های متحرک و دارای قابلیت جابه‌جایی و امکانات تهویه متفاوت در زمستان و تابستان استفاده می‌شود معمولاً طراحان و معماران در مورد نورگیری اتاق‌خواب‌ها دورتادور آتریوم‌ها به‌صورت طبیعی بسیار خوش‌بینانه فکر می‌کنند ولی معمولاً حرکت ابرها باعث اختلاف نورگیری در ارتفاع‌های مختلف آتریوم و فضاهای اطراف آن می‌شود، یعنی در ارتفاعات بالاتر نورگیری کمتری صورت می‌گیرد که معمولاً این مشکل از طریق نورگیری سقفی حل می‌شود.
انواع آتریوم
آتریوم به سه دسته کلی قابل‌اجرا می‌باشد که عبارت‌اند از
- سقف شیشه‌ای
- دریچه و یا سقف متحرک
- روباز
تقسیم‌بندی دیگر این فضا بر اساس وجود یا عدم وجود دیوارهای شیشه‌ای جداکننده و یا دیواری که با قرارگیری پنجره، نور داخل را تأمین می‌کنند که از این طریق مرزبندی یا عدم مرزبندی آتریوم با فضای داخلی مشخص می‌شود.
مزایای آتریوم
- ذخیره انرژی از طریق متعادل نگه‌داشتن ساختمان.
- سازگار با انواع سبک‌های دکوراسیون داخلی
- تأمین نور داخل و روشن‌سازی ساختمان
- نمای منحصربه‌فرد و زیبا در دکوراسیون داخلی و نمای بیرونی
- فضایی مناسب برای دورهمی ها (می‌توان در صورت وجود مساحت مناسب، از کاناپه، میز و صندلی‌های سبک و موارد مشابه برای ایجاد فضایی مناسب برای گردهمایی‌های خصوصی و خانوادگی بهره برد.)
- طبیعت در قلب ساختمان و امکان نگهداری هرگونه گل و گیاه در داخل منزل
دلیل اصلی به‌کاربردن پدیده آتریوم در ساختمان
آتریوم با دو پدیده طبیعی کار می‌کند
۱-پدیده گلخانه‌ای
۲-پدیده اثر دودکشی
۱. آتریوم و پدیده گلخانه‌ای
اشعه خورشید با طول‌موج کوتاه از جدار شیشه عبور می‌کند و باعث گرم شدن درون فضا می‌شود و هنگام بازتاب به خاطر طول‌موج بلندش نمی‌تواند از شیشه‌ها عبور کند و بازمی‌گردد، این پدیده معمولاً در زمستان‌ها به گرم شدن فضای داخلی کمک می‌کند و در تابستان مناسب نیست (اثبات: انرژی و طول‌موج رابطه عکس‌دارند.)
۲. آتریوم و پدیده اثر دودکشی
این پدیده در اثر همرفت در فضاهای بیرونی صورت می‌پذیرد، هوای گرم و سبک به‌طرف بالا می‌رود و سعی می‌کند که خارج شود، این باعث می‌شود فشار مثبت در بالای فضا و فشار منفی در قسمت میانی ایجاد شود اگر این هوا نتواند خارج شود، باعث لایه‌بندی هوا با درجات مختلف دما می‌شود تابش خورشید به دیواره داخلی مقابل آن را گرم می‌کند که سبب گرم شدن هوای مجاور آن می‌شود. این گرم شدن هوا گردش هوا را داخل آتریوم ایجاد می‌کند. ازآنجاکه این اشعه خورشید انرژی خود را ازدست‌داده است نمی‌تواند خارج شود و در داخل آتریوم می‌ماند. هوای گرم شده به سمت بالا حرکت می‌کند و هوای سرد تمیز بیرون که از دریچه‌های پایین وارد آتریوم می‌شود جایگزین ان می‌شود و این روند ادامه دارد.
